Forum Stowarzyszenie Pasjonaci Munduru i Pamięci Strona Główna Stowarzyszenie Pasjonaci Munduru i Pamięci
Forum Stowarzyszenia
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Guziki mundurowe w PSZ - historia i opis

 
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Stowarzyszenie Pasjonaci Munduru i Pamięci Strona Główna -> Ekwipunek i wyposażenie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
HUBI



Dołączył: 11 Sie 2008
Posty: 561

PostWysłany: Sro Cze 22, 2011 9:00 pm    Temat postu: Guziki mundurowe w PSZ - historia i opis Odpowiedz z cytatem

Bardzo ciekawy arytkuł poruszający kwestię guzików mundurowych w PSZ-cie:


WOJSKO POLSKIE W WIELKIEJ BRYTANII

Po klęsce Francji część żołnierzy przedostała się różnymi drogami do Anglii, gdzie od końca 1940 roku produkowano guziki wojskowe dla żołnierzy polskich. W okresie 1940-1945 w Polskich Siłach Zbrojnych używano wielu innych typów guzików, nieznanych wytwórców. Poza guzikami wzór 40 są to mniej, lub bardziej udane próby naśladownictwa i kopiowania guzików wzór 28. Często z braku guzików w magazynach, żołnierze sami je wykonywali, metodą odlewania z miękkich i łatwo topliwych metali takich jak miedź, mosiądz, cyna i ołów lub wybijania, w warsztatach polowych.


WOJSKA LĄDOWE
Rysunek orła na pierwszych guzikach produkowanych w Anglii dla Wojska Polskiego, jest niemal identyczny z orłem na guzikach produkcji francuskiej, choć zauważyć można różnice w szczegółach. Występują w czterech wielkościach: 13 mm- guziki używane przy naramiennikach oraz przy furażerkach, 16 i 22 mm- guziki mundurowe, oraz 26 mm- guziki płaszczowe. Wykonane są z białego metalu patynowanego, ze spodem mosiężnym, dwuwarstwowe wewnątrz puste. Posiadają oznaczenia firm“GAUNT LONDON”, “J.R. GAUNT & SON LONDON”, “J.R. GAUNT & SON LTD LONDON ENGLAND”, “MADE IN ENGLAND”, lub nie są sygnowane. Występują również nieliczne egzemplarze guzików średnicy 11 mm zaopatrzone w dwie cienkie blaszki długości 15 mm każda, służące do mocowania podpinki przy czapkach, być może także do furażerek. Są to guziki dwuwarstwowe mocno wypukłe wykonane w całości z białego metalu oksydowanego. Nie posiadają oznaczeń na rewersie.

W Anglii powstały udane wzory guzików naśladujących rysunkiem orła guziki wzoru 1928. Produkowane były w dwóch wielkościach: 25 i 17mm. Występowały w dwóch rodzajach: z białego metalu, lub z białego metalu srebrzone. Spotyka się na nich oznaczenia firmy “BUTTONS LIMITED BIRMINGHAM” na guzikach dużych, oraz “BUTTONS Ltd B`HAM” na guzikach małych. Występuje też dość duża grupa guzików przedstawiających orła według wzoru 1928 różniących się od omawianych poprzednio. Są to guziki wykonane podobnie, dwuwarstwowe lecz bardziej płaskie. Wykonane zawsze z mosiądzu i srebrzone lub niklowane, nie posiadają napisów na rewersie gdzie często występują dwa otwory technologiczne. Występują w wielkościach 17, 23 i 25 mm. Ciekawy guzik najbardziej zbliżony do przedwojennego wzoru z 1928 roku wykonała firma “SPINK & SON” z Londynu. Jest to guzik masywny, przypominający wyroby firmy Bronisława Grabskiego. Jedyna istotna różnica to oznaczenie firmy na rewersie. Średnica guzika 22 mm. Odnotowano także guzik dwuwarstwowy, wykonany z niklowanego mosiądzu przedstawiający orła według wzoru 1928, jednak o nieco odmiennym rysunku. Na rewersie nie posiada żadnych oznaczeń. Średnica guzika 24 mm.

Pod koniec wojny w Anglii rozpoczęła się produkcja guzików z orłem polskim wykonanych z tworzywa sztucznego. Występują w dwóch wielkościach: 17 i 23 mm. Uszko służące do przyszycia wykonane jest z blaszki stalowej lub mosiężnej, w której nawiercono otworek, połączonej z płytką wtopioną w guzik podczas procesu produkcji. Generalnie guziki te wykonane są z tworzywa w kolorze zielonym, choć występują niekiedy dość duże różnice w odcieniach, a zdarzają się egzemplarze brązowe. W latach 1945-47 produkowano bardzo ciekawe guziki przedstawiające orła wzoru 28 wykonane w całości, wraz z uchem z tworzywa sztucznego w kolorze khaki. Znane są w dwóch wielkościach 22 mm guziki mundurowe i 25 mm do płaszcza.

Wszystkie guziki produkowane w Anglii dla Polskich Sił Zbrojnych przedstawiają orła umieszczonego w okręgu.
Guziki wykonane według wzoru z 1928 roku, jednowarstwowe, bite przez kontrę, o bardzo wyraźnym rysunku orła na rewersie, z charakterystycznym uchem wykonanym z płaskiego drutu i przylutowanym pośrodku spodniej części guzika produkowane były po wojnie dla organizacji kombatanckich. Występują w wielkości 22 mm w dwóch odmianach. Pierwsza z nich jest srebrzona i oksydowana, druga chromowana.


WOJSKA LOTNICZE
Guziki dla lotnictwa, dwuwarstwowe dość mocno wypukłe wyobrażające orła według wzoru z 1928 roku, wykonane są z mosiądzu złoconego. Występują w trzech wymiarach : 14, 17 i 24 mm. Produkowane przez firmy : “J.R.GAUNT & SON LONDON”, także w odmianie sygnowania “GAUNT LONDON” i “FIRMIN LONDON”. Znane są egzemplarze sygnowane “GIEVES Ltd” choć nie była to firma produkująca guziki lecz firma krawiecka.

Wśród licznych guzików PSP działających w Anglii w latach II Wojny Światowej należy odnotować także guziki nie posiadające oznaczeń producenta. Wszystkie dotychczas znane guziki były firmowane przez zakłady je produkujące lub sprzedające. Są to więc egzemplarze na swój sposób wyjątkowe. Pierwszy z nich charakteryzuje się zupełnym brakiem oznaczeń na rewersie, ma też nieco inną konstrukcję na tyle jednak solidną i dokładną, że nie można zaliczyć go do tak zwanych guzików “sweterkowych” wytwarzanych często na wzór istniejących guzików wojskowych, a przeznaczonych do ubiorów cywilnych. Drugim egzemplarzem zaliczającym się do tej grupy jest guzik oznaczony na rewersie SPECIAL QUALITY, posiadający więc jedynie napis o charakterze reklamowym, a nie jak spotykane powszechnie dokładne oznaczenie producenta (dystrybutora).


MARYNARKA WOJENNA
Marynarka Wojenna miała swój własny guzik wzorowany na przedwojennym, o praktycznie niezmienionym rysunku. Jedyną istotną różnicą jest odwrotny kierunek oplotu liny umieszczonej na krawędzi. Guziki Marynarki Wojennej wykonywane były z mosiądzu złoconego i są dwuwarstwowe, wewnątrz puste o średnicy 23 i 17 mm. Rozróżnić można dwa charakterystyczne typy : ze zwykłym uszkiem, oraz z czterema otworkami. Na obu odmianach występują oznaczenia: “ GAUNT LONDON”, “J.R. GAUNT & SON LONDON”, “J.R.GAUNT & SON Ltd LONDON ENGLAND” lub “KENNING LONDON”. Spotyka się też guziki gładkie, bez sygnatur producenta. Oba typy produkowano równocześnie pozostawiając marynarzom wybór sposobu przyszywania guzików.

Znany jest także egzemplarz guzika małego, średnicy 17 mm oznaczony A.P. Dalzell Belfast. Firma ta była najprawdopodobniej zakładem krawieckim, gdyż w wykazach firm grawerskich takie przedsiębiorstwo nie figuruje. Przypuszczenie to potwierdzają tak znani producenci jak “Clifford Mc Mullan & Co. Ltd.” z Belfastu, wytwarzający guziki od 1936 roku oraz “Gaunt&Firmin” z Birmingham. Jest to więc najprawdopodobniej kolejny przykład umieszczania na guzikach oznaczeń zakładu krawieckiego, a nie faktycznego producenta.



WOJSKO POLSKIE NA BLISKIM WSCHODZIE

Ciekawe guziki, o bardzo charakterystycznym rysunku orła powstały w firmie “HENDERSON” w Jerozolimie dla tworzącej się u boku francuskiej Armii Lewantu, Brygady Strzelców Karpackich. Są to guziki dwuwarstwowe, wewnątrz puste o średnicy 17 i 20 mm, wykonane z blachy mosiężnej srebrzonej, oraz z białego metalu. Rewers wykonany z blachy cynkowej i opatrzony napisem: “HENDERSON JERUSALEM”, często niedokładnie wybitym, lub wręcz niewidocznym. Uszka w guzikach wyprodukowanych przez firmę Henderson dla żołnierzy polskich wykonane są z bardzo cienkiego drutu i wlutowane w otwór na rewersie. Jest to zamocowanie bardzo nietrwałe co powoduje wypadanie drutu przy nieostrożnym obchodzeniu się z guzikiem.

Dużą grupę guzików wykonanych dla PSZ na Bliskim Wschodzie stanowią egzemplarze wykonywane jako jednowarstwowe, często tłoczone przez kontrę, lub miękkim stemplem z przylutowanym na rewersie uchem. Spotyka się guziki z napisami arabskimi na rewersie, wytwarzane z monet. Wymiary guzików 17 i 23 mm. Znany jest egzemplarz złocony o średnicy 25 mm.



WOJSKO POLSKIE WE WŁOSZECH

Guziki dla oddziałów polskich produkowane we Włoszech wykonane są bardzo niestarannie, z miedzi i innych miękkich metali, dwuwarstwowe ze spodem miedzianym lub stalowym pokrywanym innym metalem. Blacha na rewersie tych guzików przypomina często metal z puszki od konserwy. Większość guzików posiada jeden lub dwa otwory technologiczne na rewersie. Część stanowiąca awers jest niedokładnie obciśnięta na dolnej blaszce stanowiącej rewers guzika. Wizerunek orła na tych guzikach jest bardzo niedokładny, często niesymetrycznie umieszczony w okręgu. Znane wymiary tych guzików to 17 i 23 mm.



WOJSKO POLSKIE NA TERENIE NIEMIEC

W okresie 1945-48 na terenie Niemiec stacjonował Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia. Polacy służyli także w amerykańskich Batalionach Wartowniczych. Dla żołnierzy któregoś z tych oddziałów wykonano bardzo ładne guziki aluminiowe przedstawiające orła według rysunku z 1928 roku. Są to guziki dwuwarstwowe, o ściśle przylegających do siebie warstwach, wykonane w sposób charakterystyczny dla produkcji niemieckiej z kolistym zgrubieniem wokół uszka i nie posiadają oznaczeń firmowych na rewersach.
Znane są w trzech wielkościach : 16, 22, i 25 mm.


p.s.
Artykuł zaczerpnięty z www.Monety.Banknoty.pl

_________________
http://www.commforc.fora.pl
https://www.facebook.com/commonwealthbattalion

"Dumny to kraj, który ma bohaterów... biedny to kraj, który ich potrzebuje"

Powrót do góry
Ogląda profil użytkownika Wyślij prywatną wiadomość Wyślij email
Wyświetl posty z ostatnich:   
Napisz nowy temat   Odpowiedz do tematu    Forum Stowarzyszenie Pasjonaci Munduru i Pamięci Strona Główna -> Ekwipunek i wyposażenie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Wszystkie czasy w strefie CET (Europa)
Strona 1 z 1
Skocz do:  
Szybka odpowiedź
Użytkownik:
Wynik działania: 1+5 =


 
Możesz pisać nowe tematy
Możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach
Możesz dodawać załączniki na tym forum
Możesz ściągać pliki na tym forum